Radektomia zęba trzonowego to specjalistyczny zabieg chirurgiczny, który pozwala zachować ząb, mimo poważnych problemów dotyczących jednego z jego korzeni. Choć może brzmieć skomplikowanie, procedura ta znajduje coraz szersze zastosowanie we współczesnej stomatologii zachowawczej, stanowiąc alternatywę dla całkowitej ekstrakcji. W tym artykule wyjaśniam, na czym polega radektomia, kiedy się ją wykonuje i jak przebiega sam zabieg, a także jakie są efekty leczenia i co warto wiedzieć przed podjęciem decyzji o terapii.
Czym właściwie jest radektomia?
Radektomia to zabieg polegający na chirurgicznym usunięciu jednego z korzeni zęba wielokorzeniowego, najczęściej trzonowego, przy jednoczesnym zachowaniu korony zęba oraz pozostałych zdrowych korzeni. Stosuje się go w przypadkach, gdy jeden z korzeni jest nieodwracalnie uszkodzony, a reszta zęba nadaje się do dalszego funkcjonowania w jamie ustnej.
Zęby trzonowe (czyli tzw. „szóstki” i „siódemki”) mają zwykle dwa lub trzy korzenie. Uszkodzenie jednego z nich nie musi oznaczać konieczności usunięcia całego zęba. Jeśli pozostałe korzenie i struktura korony są w dobrym stanie, radektomia pozwala na zachowanie zęba i jego funkcji żucia.
Kiedy wykonuje się radektomię?
Radektomia nie jest rutynowym zabiegiem i nie każda zmiana w obrębie korzeni kwalifikuje się do takiego leczenia. Konieczna jest szczegółowa diagnostyka oraz ocena, czy ząb można skutecznie utrzymać w jamie ustnej po usunięciu chorego korzenia. Najczęstsze wskazania do przeprowadzenia radektomii to:
- nieodwracalne zmiany zapalne w obrębie wierzchołka jednego korzenia
- złamanie korzenia w wyniku urazu mechanicznego
- pionowe pęknięcie lub rozszczepienie korzenia
- zaawansowana próchnica ograniczona do jednego korzenia
- resorpcja wewnętrzna lub zewnętrzna korzenia
- lokalne zmiany przyzębia obejmujące tylko jeden korzeń
Decyzję o przeprowadzeniu radektomii podejmuje chirurg stomatolog Olsztyn na podstawie badania klinicznego i zdjęcia RTG lub tomografii CBCT, które pozwalają ocenić stopień uszkodzenia i szanse na skuteczne leczenie.
Jak wygląda zabieg radektomii?
Zabieg radektomii przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Choć jest to procedura chirurgiczna, przy odpowiedniej technice i doświadczeniu lekarza przebiega zazwyczaj bez powikłań. Cały proces można podzielić na kilka etapów.
Etap 1: Diagnostyka i kwalifikacja
Zanim dojdzie do zabiegu, wykonuje się szczegółowe badania obrazowe, aby dokładnie ocenić anatomię korzeni, obecność zmian zapalnych oraz stan kości i tkanek okołowierzchołkowych. Lekarz analizuje, czy pozostałe korzenie będą w stanie utrzymać ząb w dłuższej perspektywie.
Etap 2: Odsłonięcie pola operacyjnego
Po podaniu znieczulenia lekarz odcina dziąsło i usuwa niewielki fragment kości, aby uzyskać dostęp do chorego korzenia. W zależności od lokalizacji i stanu zapalnego, może to wymagać precyzyjnego działania z użyciem mikronarzędzi.
Etap 3: Usunięcie jednego korzenia
Gdy uzyska się odpowiednią widoczność, chirurg oddziela i usuwa wyłącznie ten korzeń, który jest nieodwracalnie zmieniony. Pozostałe korzenie pozostają nienaruszone, co pozwala zachować stabilność zęba.
Etap 4: Oczyszczenie i zszycie
Po usunięciu korzenia oczyszcza się jamę po korzeniu i otaczające tkanki, a następnie rana zostaje zamknięta za pomocą szwów. Jeśli jest to konieczne, ząb zostaje zabezpieczony tymczasowym wypełnieniem lub planowana jest późniejsza odbudowa protetyczna.
Jak wygląda gojenie po radektomii?
Proces gojenia po radektomii trwa zwykle od kilku dni do dwóch tygodni. W pierwszym okresie mogą występować:
- umiarkowany obrzęk i ból w okolicy operowanego zęba
- delikatne krwawienie lub uczucie napięcia
- zwiększona wrażliwość na nagryzanie
Aby ułatwić gojenie, stomatolog może zalecić stosowanie leków przeciwbólowych, płukanek antyseptycznych oraz unikanie nagryzania na leczoną stronę. Bardzo istotne są również wizyty kontrolne, które umożliwiają monitorowanie procesu regeneracji i ewentualne planowanie dalszego leczenia protetycznego.
Jakie efekty daje radektomia?
Radektomia to zabieg, który przy odpowiednich wskazaniach i prawidłowym wykonaniu może uratować ząb na wiele lat. Pozwala na zachowanie naturalnej funkcji żucia, stabilności łuku zębowego oraz estetyki uśmiechu. W wielu przypadkach ząb po radektomii nie wymaga ekstrakcji przez długi czas – szczególnie jeśli zostanie odpowiednio odbudowany i regularnie kontrolowany.
Do najważniejszych zalet radektomii należą:
- zachowanie naturalnego zęba w jamie ustnej
- brak konieczności kosztownego leczenia implantologicznego
- mniejsza ingerencja w sąsiednie zęby niż w przypadku mostów
- niższe ryzyko zaników kości w porównaniu z ekstrakcją
Oczywiście, jak każdy zabieg, radektomia niesie ze sobą pewne ryzyko – np. niedostatecznego gojenia, nawrotu infekcji czy osłabienia struktury zęba. Dlatego tak ważne jest, aby była przeprowadzana przez doświadczonego specjalistę i poprzedzona dokładną analizą przypadku.
Czy radektomia zawsze jest możliwa?
Nie każdy przypadek kwalifikuje się do radektomii. Istnieją sytuacje, w których uszkodzenie obejmuje więcej niż jeden korzeń, ząb jest strategicznie mało istotny (np. ostatni ząb w łuku), lub gdy ogólny stan przyzębia nie pozwala na utrzymanie zęba. W takich przypadkach lekarz może zaproponować alternatywne metody leczenia:
- całkowitą ekstrakcję zęba
- leczenie protetyczne z użyciem mostu
- wszczepienie implantu
Decyzję zawsze podejmuje się indywidualnie, z uwzględnieniem nie tylko stanu zęba, ale również ogólnego zdrowia pacjenta, jego oczekiwań oraz możliwości odbudowy protetycznej.
Radektomia zęba trzonowego – na czym polega zabieg?
Radektomia zęba trzonowego to precyzyjny zabieg, który pozwala usunąć tylko uszkodzony korzeń i pozostawić zdrową część zęba. Dzięki temu pacjent może uniknąć ekstrakcji i dłużej cieszyć się naturalnym uzębieniem. Warunkiem powodzenia jest jednak trafna diagnoza, dobre warunki anatomiczne oraz odpowiednia opieka pozabiegowa. Jeśli rozważasz ten typ leczenia lub lekarz go zaproponował – warto znać szczegóły i świadomie podjąć decyzję. To rozwiązanie, które w wielu przypadkach okazuje się skuteczne, przewidywalne i trwałe, szczególnie w rękach doświadczonego stomatologa.
